De school als sacrale plek

Scholen als sacrale plekken geven aandacht aan wat zich in en tussen mensen afspeelt. Soms doorkruisen onverwachte, zelfs dramatische gebeurtenissen het leven. In die omstandigheden komen dingen “ter sprake”: indrukken, gevoelens, inzichten, perplexiteit… Beelden, klanken, taal, lichamelijkheid vertolken de innerlijk ervaren indrukken.  Een geschenk als het ware, dat het leven in zijn fascinerende aspecten helpt verkennen. Niet te missen kansen. Hier zien we mensen op zoek gaan naar nieuwe manieren van symbolisering en ritualisering van deze gebeurtenis, wanneer het klassieke aanbod ontbreekt. Deze nieuwe uitingsvormen sluiten nauw aan bij een hedendaagse gevoeligheid om de waardigheid van de mens en het leven te verdiepen. Om het te thematiseren gaan mensen een ruimte tijdelijk of voor langere tijd innemen om de beklijvende ervaring te thematiseren. Hier vormen zich sacrale plekken waar het “overstijgende” zich aanwezig kan stellen.
 

Sacrale plekken hangen niet noodzakelijk samen met vaste, in de ruimte te situeren plaatsen. Ze kunnen ontstaan vanuit wat er gebeurt aan en tussen mensen. Aandacht voor het proces van mens-wording veronderstelt ontmoeting, contact dat verder gaat dan het functionele en de kern van de mens raakt. De ruimte die de school maakt,brengt mensen samen, schept gemeenschap, waarbinnen men oprecht op mekaar betrokken is. Naast een leerplek is een school ook een leefplek, een ontmoetingsruimte waar er samen geleerd kan worden. Dit vraagt een architectuur waar het functionele van het leren verbonden is met wat de leerlingen dagelijks bezig houdt. Een ruimte waar je plekken kan vinden waar je kan thuiskomen, bij jezelf en bij mekaar.
 

De school her-inrichten als een open sociale omgeving waar ruimte bestaat om “wat indruk maakt” ook ter sprake te brengen, is werken aan een school als sacrale plek. Waar doorheen de drukke activiteiten ook stilte heerst om aandacht te schenken aan wat zich in die “indruk” aankondigt. De voorwaarden en bekwaamheden opwekken zodat de “indruk”, het “aangesproken” zijn ook leidt tot een echte zelfexpressie, tot een authentiek gesprek. De onverwachte verkenning, ingezet door de beklijvende “indruk”, in confrontatie brengen met het “voorgeprogrammeerde leren”. Een van buiten af bepaalde verplichting, een voorwaarde om toegang te verwerven tot een economisch levensvatbare toekomst, kan in schril contrast staan met het gratuite van het mysterievolle leven. Die “schoolcultuur” is een voorwaarde om de eigen dynamiek van gelovigen op het spoor te komen.
 

Opvoedend onderwijs raakt het heilige in de mens. Het is een God-betrokken werk. Dit geloof vormt een van de basisgedachten van de spiritualiteit van waaruit J-B De La Salle, samen met zijn medebroeders, bouwde aan een eigen visie op opvoeden en onderwijzen. Contexten veranderen, maar doorheen veranderende contexten loopt een rode draad: ook vandaag willen wij in ons onderwijs de hunker naar zingeving ondersteunen en begeleiden; de gevoeligheid voor het sacrale, voor het transcendente, voor Gods liefdevolle aanwezigheid onder de mensen een eigentijdse invulling geven. Wat moet een school anders zijn dan die unieke en onvervangbare ruimte waar jongeren en volwassenen hun verkenningen, percepties, vragen en reflecties ter sprake brengen; een in te richten project van mens-wording waar mensen zich aan elkaar wagen … in het omgaan met het leven. … want niemand heeft hét antwoord op zak.
 

Opvoedend onderwijs raakt het heilige in de mens.